Alicja Barszcz, 17 listopada 2021

Zdrowe jelita to zdrowe życie

Nasz organizm jest zamieszkiwany przez ogromną liczbę drobnoustrojów – zarówno tylko dobroczynnych, jak i patogennych. Dopóki ich ilość jest zrównoważona, cieszymy się dobrym zdrowiem i brakiem dolegliwości nie tylko ze strony układu pokarmowego, ale i odpornościowego czy nerwowego. Jeśli jednak równowaga jelitowa jest zachwiana, zaczynają pojawiać się różnego rodzaju problemy zdrowotne. Co wpływa na zaburzenia mikrobiomu i jak sobie z nimi radzić?

Czym jest mikrobiom i jaką pełni rolę?

Terminu "mikrobiom" w odniesieniu do człowieka po raz pierwszy użył Joshua Lederberg w 2001 roku. Mianem tym określił wszystkie mikroorganizmy zasiedlające ludzkie ciało – zarówno te korzystne dla niego, jak i neutralne czy szkodliwe. Aktualnie te drobnoustroje nazywane są mikrobiotą, a mikrobiom jest zbiorem ich genomów.

W skład mikrobioty wchodzą wszystkie mikroorganizmy żyjące w naszym ciele, czyli:

1. bakterie,

2. drożdżaki,

3. wirusy,

4. grzyby,

5. archeony,

6. pierwotniaki.

Mogą być one zarówno dobroczynne dla naszego zdrowia, jak i chorobotwórcze.

Najliczniejszym mikrobiomem ludzkiego organizmu jest przewód pokarmowy. Składają się na niego przede wszystkim bakterie zasiedlające jelito cienkie i grube. W żołądku i dwunastnicy nie ma korzystnych warunków dla drobnoustrojów, więc tam jest ich znacznie mniej. Za to jelito cienkie zasiedla już od 10 000 do 100 000 mikroorganizmów na 1 gram treści pokarmowej (przede wszystkim są to bakterie typu Lactobacillus oraz Streptococcus). Z kolei w jelicie grubym liczba ta może wynosić nawet bilion (głównie Bifidobacterium i Clostridium).

Bakterie obecne w przewodzie pokarmowym pełnią różne funkcje w organizmie człowieka. Możemy podzielić je na:

· proteolityczne, czyli gnilne – np. Enterobacter, Citrobacter, Klebsiella – wspierają trawienie, rozpulchniają treść pokarmową i ułatwiają wydalanie. Ich przerost może być niebezpieczny dla zdrowia;

· immunostymulujące – np. Enterococcus, E. coli – stymulują komórki układu odpornościowego, zmniejszają stany zapalne, mają udział w mobilizowaniu błony śluzowej układu pokarmowego do produkcji przeciwciał IgA. Bakteria E. coli może być jednak groźna, jeśli będzie jej zbyt dużo;

· ochronne, czyli probiotyczne – np. Bifidobacterium, Lactobacillus – wspierają utrzymanie szczelności jelit, hamują rozprzestrzenianie się patogennych drobnoustrojów, produkują substancje odżywcze konieczne dla prawidłowego funkcjonowania nabłonka jelita.

Mikrobiom jest konieczny do tego, by nasz organizm pracował tak, jak powinien. Poza wspomnianymi wyżej funkcjami ma również inne właściwości: produkuje witaminę K oraz witaminy z grupy B, zmniejsza aktywność toksyn i kancerogenów, zwiększa wchłanianie składników mineralnych, bierze udział w metabolizmie bilurbiny i cholesterolu.

Czym grozi zaburzenie równowagi jelitowej?

Zachowanie równowagi jelitowej jest niezwykle istotne, a każde jej zachwianie może wiązać się z pojawieniem się problemów ze zdrowiem.

Jakie czynniki mają wpływ na równowagę jelitową?

Geny mogą mieć wpływ na niedobory niektórych bakterii ochronnych z grupy Bifidobacterium.

Przez poród naturalny dziecko otrzymuje korzystne bakterie z pochwy i odbytu, zaś rodząc przez CC ze skóry i szpitalne.

Pokarmy, które spożywamy, mają kluczowy wpływ na mikrobiom i na ludzkie zdrowie. Dlatego też różnorodna i zbilansowana dieta stanowi podstawę profilaktyki zdrowotnej oraz wsparcie leczenia różnego rodzaju chorób.

Mikrobiom rozwija się w ludzkim organizmie od momentu narodzin do ok. 15. roku życia. Z kolei po 65. roku następuje spadek ilości bakterii ochronnych typu Bifidobacterium, a wzrasta liczba potencjalnie niebezpiecznych, takich jak Clostridium.

Prawdopodobnie w wyniku wydzielania kortyzolu zmniejsza się liczba bakterii ochronnych w jelitach, a zwiększa patogennych. Osoby zestresowane są więc bardziej narażone na działanie czynników chorobotwórczych.

Za pośrednictwem mleka matki dziecko otrzymuje zarówno probiotyki, jak i prebiotyki, które stymulują wzrost korzystnej mikroflory w jelitach Karmienie mlekiem modyfikowanym sprawia, że tych bakterii może być mniej.

Dysbioza, czyli zachwianie równowagi jelitowej, bez względu na to, jaką ma przyczynę, jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia człowieka. Mikrobiom, w którym zwiększa się ilość drobnoustrojów potencjalnie chorobotwórczych, nie działa prawidłowo. W związku z tym może dochodzić do zaburzeń i pojawienia się wielu chorób, np.:

· otyłości,

· nieswoistego zapalenia jelit, IBD,

· cukrzycy,

· zespołu jelita drażliwego, IBS,

· alergii,

· celiakii,

· astmy,

· autyzmu,

· chorób sercowo-naczyniowych,

· chorób autoimmunologicznych,

· schizofrenii,

· choroby Alzheimera,

· reumatoidalnego zapalenia stawów,

· ADHD,

· depresji,

· choroby dwubiegunowej.

Jak dbać o swój mikrobiom?

Zachowanie równowagi jelitowej jest niezwykle ważne dla całego ludzkiego organizmu, dlatego warto wspierać mikrobiom. W jaki sposób?

Przede wszystkim dbajmy o swoją dietę, by była zróżnicowana i dobrze zbilansowana. Odrzućmy z niej węglowodany proste, a dodajmy złożone. Spożywajmy jak najwięcej warzyw i owoców, a także kiszonek i produktów mlecznych. Unikajmy za to używek i żywności przetworzonej.

Bardzo ważna jest też odpowiednia suplementacja probiotyczna, dzięki której zwiększymy ilość dobroczynnych bakterii. Dobrym wsparciem dla mikrobioty może być probiotyk wieloszczepowy przebadany klinicznie, taki jak Vivomixx®. Zawiera on aż 8 szczepów bakterii probiotycznych (De Simone Formulation), które występują zawsze w tych samych potwierdzonych klinicznie proporcjach. Dostępny jest w różnych dawkach i charakteryzuje się bardzo wysoką zawartością bakterii probiotycznych, więc suplementację można dopasować do indywidualnych potrzeb.

Powinniśmy zdrowo się odżywiać, unikać sytuacji stresowych i korzystać z technik relaksacyjnych. Wysypiajmy się i bądźmy aktywni fizycznie.