Probiotyki – niewidzialni sprzymierzeńcy przewodu pokarmowego

Czym są probiotyki?

Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystne efekty dla organizmu. Innymi słowy są to drobnoustroje – głównie bakterie – które podawane w odpowiednich ilościach powodują dobroczynne działanie na gospodarza, dotyczy to nie tylko ludzi, ale także zwierząt. Rozróżniamy 15 rodzajów probiotyków, w tym 11 gatunków bakterii, 3 gatunki drożdży i 1 gatunek pleśni¹. Aby drobnoustroje mogły zostać zaliczone do probiotyków, muszą spełnić wiele warunków².

Muszą być nie tyko izolowane z przewodu pokarmowego człowieka, ale także być odporne w czasie przechowywania oraz w środowisku niekorzystnym jakie występuje np. w przewodzie pokarmowym (niskie pH, enzymy trawienne, działanie kwasu i żółci). Charakteryzować się wysokim powinowactwem do śluzówki jelitowej oraz zdolnościami do efektywnej kolonizacji w jelicie grubym. Mieć ustaloną przynależność taksonomiczną (rodzaj, gatunek i szczep). Dodatkowo, być wolne od toksyczności i niepatogenne. Jak widzisz, nie wystarczy być zwykłą bakterią, żeby nosić miano probiotyku.

Najlepsi z najlepszych

Probiotyki wspomagają odbudowę liczebności i działania mikrobioty jelit, uszczelniają je, wspierają trawienie, chronią jelita i cały organizm przed inwazją drobnoustrojów chorobotwórczych i wzmacniają odporność organizmu. Pomagają ograniczyć zaparcia, biegunki, bóle brzucha, wzdęcia i nadmierne gazy.

Wyróżnia się kilka szczepów bakterii, które dzięki swoim niezwykłym właściwościom mają korzystny wpływ na organizm człowieka, w tym na układ pokarmowy. Do tych szczególnie ważnych należy zaliczyć:

• szczepy Bifidobacterium – są niezwykle aktywne metabolicznie i w chorobach układu pokarmowego bardzo często "zdziesiątkowane". Są częstym składnikiem preparatów probiotycznych stosowanych jako wsparcie leczenia IBD, w tym szczególnie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, czy IBS;
• szczepy Lactobacillus – wywierają wpływ na siły obronne układu pokarmowego i niezwykle skutecznie wypierają z jelit szereg patogenów odpowiedzialnych za biegunki, np. biegunki poantybiotykowe;
• szczepy Saccharomyces boulardii – są pomocne przy antybiotykoterapii.

W literaturze można znaleźć kilkaset prac naukowych wskazujących na korzystane działanie tych szczepów bakterii. Skuteczność działania preparatów probiotycznych zależy od ich ilości w probiotyku oraz od tego, czy stosowane są monokultury, czy preparat jest mieszaniną wielu kultur. Skuteczność preparatów wieloszczepowych jest wyższa³.

Gdzie szukać probiotyków?

Wiemy, że probiotyki znajdują się m.in. w jogurtach i innych przetworzonych produktach mleczarskich. Czy kiedy uznamy, że potrzebujemy probiotyków, powinniśmy udać się do lady chłodniczej w sklepie spożywczym? Zdecydowanie nie. Owszem, w jogurtach znajdują się bakterie, ale szczepy w nich obecne nie są odporne na działanie kwasu solnego i żółci. Dlatego większość z nich ginie w żołądku i nie dociera do jelita grubego, przez co nie wykazują możliwości kolonizacji przewodu pokarmowego. Jeśli chcemy odbudować florę bakteryjną jelit, powinniśmy stosować wysokiej jakości preparaty probiotyczne, których skuteczność została potwierdzona badaniami klinicznymi. Bakterie zawarte w probiotykach to bakterie, które pochodzą od ludzi, potrafią przeżyć w środowisku kwasu żołądkowego i jelit, są odporne na działanie enzymów trawiennych. Oznacza to, że w przeciwieństwie do bakterii z jogurtów charakteryzuje je duża przeżywalność i aktywność w układzie pokarmowym Potrafią przylegać do nabłonka jelita, dzięki czemu bez trudu kolonizują w jelicie grubym. Co bardzo ważne, nie powodują skutków ubocznych, są więc nie tylko skuteczne, ale i bezpieczne.

Jak wybrać probiotyk, kiedy masz problem z jelitami?

Jeśli cierpisz z powodu bólu brzucha, wzdęć, zaparć, biegunek lub nadmiernej ilości gazów, koniecznie sięgnij po dobrej jakości probiotyki. Dobry probiotyk to przede wszystkim taki, który odpowiada twoim potrzebom. W chorobach jelit dobrze sprawdzają się probiotyki wieloszczepowe. Skup się więc na produktach, które mają zdecydowanie więcej niż 1 czy 2 szczepy. Zwróć uwagę również na to, że prawidłowo opisana nazwa szczepu probiotycznego składa się z 3 części: np. Streptococcus (rodzaj) thermophilus (gatunek) DSM24731® (szczep) lub Streptococcus (rodzaj) thermophilus (gatunek) BT01 (szczep). Jeśli na oznakowaniu probiotyku podana jest jedynie 2-członowa nazwa (bez określonego szczepu), np. Streptococcus thermophilus, to dowiadujemy się jedynie, że w produkcie została wykorzystana bakteria, ale nie wiadomo dokładnie, jaka oraz jakie ma działanie.

Vivomixx 8 szczepów probiotycznych i oryginalna formuła

Jednym z wieloszczepowych probiotyków dostępnym na rynku polskim jest Vivomixx. To suplement diety zawierający silnie skoncentrowaną kompozycję 8 szczepów probiotycznych – oryginalną formułę profesora De Simone – De Simone Formulation. Vivomixx zawiera szczepy bakterii, które w pracach naukowych wymieniane są jako te ważniejsze i pomocne dla zachowania zdrowia jelit, a także skuteczne jako uzupełnienie farmakoterapii chorób przewodu pokarmowego, m.in. IBS, czy IBD. Preparat zawiera w składzie:

• streptococcus thermophilus – bakterie o dużym wpływie na odporność organizmu;
• bifidobakterie – bakterie, które dbają o szczelność jelit, wspierają ich pracę oraz procesy trawienne;
• lactobacillusy – bakterie o dużym wpływie na cały organizm, są "żołnierzami" walczącymi z drobnoustrojami chorobotwórczymi, konkurując z nimi o składniki pokarmowe i wypierając je ze środowiska.

Dobrej jakości probiotyk podnosi kwasowość środowiska jelit, co hamuje rozwój bakterii chorobotwórczych.

fot.: Adobe Stock

Wspomaga produkcję śluzu pokrywającego jelita, utrudniając bakteriom chorobotwórczym rozprzestrzenianie się i tworzenie kolonii.

fot.: Adobe Stock

Pobiera substancje odżywcze w jelitach, konkurując z bakteriami chorobotwórczymi o te substancje i blokując tym samym możliwość ich rozwoju.

fot.: Adobe Stock

Wspomaga syntezę niektórych witamin (głównie z grupy B i K) i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) odżywiających jelita i wspomagających przenikanie wapnia do organizmu.

fot.: Adobe Stock

Fermentuje liczne substancje, m.in cukry proste i złożone.

fot.: Adobe Stock

Wspomaga wytwarzanie wielu substancji o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych (np. kwas octowy, mlekowy, H2O2, czyli nadtlenek wodoru).

fot.: Adobe Stock

Wspomaga odbudowę szczelności bariery jelitowej, która chroni organizm przed tym, co niepożądane.

fot.: Adobe Stock

Vivomixx – skuteczny i bezpieczny

Probiotyki są znane od tysięcy lat. Wiadomo, że już Pliniusz Starszy (I w. n. e.) zalecał stosowanie fermentowanych napojów z mleka przy dolegliwościach jelitowo-żołądkowych. W XX w. rosyjski naukowiec, laureat nagrody Nobla, Ilia Miecznikow powiązał stan zdrowia człowieka z obecnością określonych mikroorganizmów w przewodzie pokarmowym³. Od tamtej pory probiotyki poddawane są wielu badaniom, w których wykazuje się ich skuteczność i bezpieczeństwo. Szczepy obecne w Vivomixx® są niepatogenne i posiadają certyfikat GRAS (USA) i QPS (EU). W badaniach klinicznych, również z udziałem dzieci, nie zgłoszono jakichkolwiek działań niepożądanych. Można je stosować długoterminowo i łączyć z lekami. Po probiotyki powinny sięgać osoby, które długoterminowo stosują preparaty z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych, np. ibuprofen lub paracetamol (NZJ), SSRI, czyli preparaty stosowane w leczeniu depresji, tzw. inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny, np. escitalopram, oraz inhibitory pompy protonowej stosowane w chorobie refluksowej żołądka. Suplement może być stosowany także u kobiet będących w ciąży i karmiących piersią, przed zażyciem warto poradzić się jednak lekarza lub farmaceuty.

¹ Wybrane aspekty stosowania probiotyków, Izabela Steinka.

² https://simplife.pl/2020/03/27/jelita-pod-lupa-4-nawyki-dla-zdrowych-jelit/.

³ Wybrane aspekty stosowania probiotyków, Izabela Steinka.

⁴ Wybrane aspekty stosowania probiotyków, Izabela Steinka.